WIELKOPOLANIE W OBRONIE KRESÓW

Wawrzyniec Wierzejewski – Prezes Oddziału Wielkopolskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 na ręce prezes Katarzyny Kwineckiej napisał do nas:

Dziękuję za zaproszenie do udziału w Mszy św. w Archikatedrze Poznańskiej z okazji XXIII Dni Lwowa i Kresów w Poznaniu. To była świetnie zorganizowana i podniosła uroczystość.

Wielka szkoda, że nie doszło do spotkania w salach „Laboratorium Wiary” i zapowiedzianej prelekcji historycznej. Też chciałem tam zabrać głos i nieco uzupełnić przedstawiony przez biskupa Damiana Bryla rys historyczny udziału Wojsk Wielkopolskich w walkach na Kresach.

Pozwoli Pani, że poruszę teraz tylko jeden z wątków, który mi się nasunął:

9 marca 1919 r. na odsiecz Lwowa wyruszył ok. 80-osobowy oddział ochotników. Jednak warto byłoby wspomnieć, że już po kilku dniach pod Lwów wyrusza ponad 200-osobowa 1. Kompania Skautowa. O roli kompanii i jej dowódcy świadczy chociażby opinia dowódcy pułku płk. Gustawa Paszkiewicza o Wincentym Wierzejewskim, źródło: Centralne Archiwum Wojskowe (Wojskowe Biuro Historyczne), sygn. CAW, AP 1769/89/5565:

?…Zorganizował 1 kompanię pułku, składającą się początkowo wyłącznie ze skautów. Wychował w kompanii cały szereg inteligentnych jednostek o wysokim poziomie moralnym, szerokich horyzontach i głębokim uczuciu patriotyzmu. Jednostki te rozproszywszy się następnie po całym pułku w charakterze przeważnie podoficerskim, a nawet i oficerów podniosły w dużej mierze ducha u żołnierzy. Najodpowiedniejsze dziś stanowiska podoficerskie obsadzone są w pułku głównie przez byłych jego żołnierzy. Nieocenione zasługi położył również na polu oświaty w pułku, organizując wykłady, kursy, tworząc gospody, biblioteki, czytelnie, opracowując wreszcie historię pułku: pamiątkowy album. Jakim świetnym był wychowawcą, tak też doskonałym dowódcą. Sukcesy na czele 1 komp. odnosił, jeszcze podczas walk w Galicji Wschodniej, a następnie już na Białorusi i w czasie wreszcie odwrotu oraz ofensywy gdzie specjalnie wyróżnił się przy wypadzie na Mińsk Litewski (15 X 1920). Wyjątkowy talent organizacyjny wykazał tworząc podczas odwrotu z ochotników cywilnych baon uzupełnienie dla pułku i dostarczając w ten sposób pułkowi niezbędnego żołnierza…?

1. kompania skautowa jako w pełni zorganizowana jednostka bojowa na wzór wojskowy uważana jest za zalążek 1. Pułku Strzelców Wielkopolskich (przemianowanego później po zjednoczeniu wojsk w 55. Poznański Pułk Piechoty). Wydaje mi się, że warto aby w materiałach dotyczących udziału Wojsk Wielkopolskich w walkach na Kresach, podkreślać również chwalebny udział 1. kompanii skautowej.

Na załączonych ilustracjach:

– 1. kompania skautowa wyrusza z poligonu w Biedrusku w dniu 13 marca 1919 r. na odsiecz Lwowa. Zdjęcie zrobione w dniu 14 marca 1919 r. pod zejściem z mostu dworcowego w Poznaniu, w tle widać Wieżę Górnośląską na terenach targowych. W środku dowódca 1. kompanii por. Wincenty Wierzejewski.

– Dowódca 1. kompanii skautowej ówczesny por. Wincenty Wierzejewski w mundurze 1. pułku strzelców wielkopolskich. Nad lewą kieszenią munduru widoczny jest krzyż harcerski. Widoczne są również: Krzyż Polskiej Organizacji Wojskowej i Krzyż Rady Ludowej w Poznaniu ?Za Waleczność?.

Serdecznie pozdrawiam

Wawrzyniec Wierzejewski – Prezes Oddziału Wielkopolskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919