Spotkania i imprezy kresowe

Dzień Jedności Kresowian

4 października:

Już po raz kolejny obchodziliśmy uroczyście ten dzień. To jednocześnie ostatnia część XXIV Dni Lwowa i Kresów: w kościele p.w. św. Małgorzaty na Śródce msza św. sprawowana przez ks. Jana Stanisławskiego w intencji Kresowian. Wzięli w niej udział członkowie większości stowarzyszeń o charakterze kresowo-kombatanckim z Poznania.

Po mszy spacerkiem do Sali na Ostrowiu Tumskim.

Pani Prezes powitała gości, a szczególnie lwowianki: Teresę Dutkiewicz, Halinę Makowską i Stanisławę Nowosad.

Pani Teresa Dutkiewicz jest tegoroczną laureatką wyróżnienia statuetką Lwa Semper Fidelis. Laudację wygłosiła Marta Markunina emerytowana dyrektor polskiej szkoły im. Marii Magdaleny we Lwowie, której Teresa Dutkiewicz jest absolwentką.

Teresa Dutkiewicz od wielu lat działa w Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie, będąc jej wiceprezesem, a także redaktorem naczelnym pisma tej organizacji „Nasze drogi”.

Stanisław Łukasiewicz przedstawił Halinę Makowską, która kontynuuje dzieło Janiny Zamojskiej – utrzymywania polskiego dziedzictwa duchowego we Lwowie.

Pani Stanisława Nowosad jest lwowską poetką – jej tomik wierszy ,,Polska to najpiękniejsze słowo świata” wydany został z okazji XXIV Dni Lwowa i Kresów w Poznaniu. Wiersze Pani Stanisławy wypływają prosto z serca i sercem komentuje bieżące „nasze” sprawy.

Wśród gości Teresa Masłowska reprezentowała Wojewodę Wielkopolskiego Michała Zielińskiego przekazując życzenia pomyślności dla Towarzystwa i Pani Dutkiewicz.

W trakcie spotkania jeszcze jedna prezentacja: okazało się, że członek naszego Towarzystwa Paweł Kuleszewicz i Agnieszka Szymańska, która uświetnia swym głosem nasze spotkania, zostali odznaczeni Krzyżem Zasługi Semper Fidelis z nadania Wielkopolskiego Związku Solidarności Polskich Kombatantów. Ponadto Paweł Kuleszewicz, w czerwcu tego roku, otrzymał Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości – nadany przez Prezydenta RP.

Spotkanie było bardzo miłe – wypowiadali się goście, Tomasz Łuczewski odczytywał wiersze Stanisławy Nowosad oraz wygłosił prelekcję pt. ,,Wszyscy jesteśmy z Kresów”. Śpiewaliśmy piosenki lwowskie i wileńskie. W tzw. międzyczasie raczyliśmy się smakołykami stołu. Czas szybko minął.

6 października – dzień pełen wrażeń:

O 10.30 w Collegium Iuridicum Novum dziekan Wydziału Prawa i Administracji profesor Tomasz Nieborak z prezes Katarzyną Kwinecką otworzyli wystawę „Fotografie prof. dra hab. Tadeusza Cypriana sprzed 100 lat. Nieznane negatywy”. O historii „odkrycia” negatywów Tadeusza Cypriana z końca I wojny światowej opowiedział Robert Andre, artysta fotograf, kurator wystawy.

Szczegóły niezwykłej historii związanej z negatywami będzie można poznać w książce autora.

Po wystawie wysłuchaliśmy jeszcze dwóch bardzo interesujących wykładów: Moniki Piotrowskiej „Fotograficzne oko i reporterski słuch polskiego przedstawiciela w Norymberdze – Tadeusza Cypriana” – wykład biograficzny bogaty w zdjęcia rodzinne oraz prof. dra hab. Pawła Wilińskiego „Wkład prof. Tadeusza Cypriana w rozwój prawa karnego międzynarodowego”, bardzo ciekawe wątki procesu norymberskiego w świetle wspomnień i wypowiedzi prof. Cypriana.

Po południu „rodzinne” spotkanie w siedzibie Towarzystwa w Zamku z lwowskimi gośćmi przy ciasteczkach i kawie.

Nasza laureatka otrzymała list gratulacyjny od Marszałka Województwa, który odczytała prezes Katarzyna Kwinecka.

Panie opowiadały o swojej działalności we Lwowie. Pani Stanisława podpisywała pracowicie tomiki wierszy.

Było serdecznie, ale czas się rozstać – na pożegnanie wspólne zdjęcie.

Tekst: Wanda Butowska, Foto: Jacek Kołodziej

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Zakończyła się przedostatnia część XXII Dni Lwowa i Kresów w Poznaniu. Na Stary Rynek w Poznaniu w niedzielę 22 września 2019 r. przybyło wielu Kresowian i Wielkopolan, by w takt muzyki bawić się i weselić. Poznański Oddział TML i KPW przygotował specjały z regionów wschodnich, zaprezentowano wyroby cukiernicze. Można było spróbować lwowskich precli. Odbyły się konkursy z nagrodami. Harcerki i harcerze zbierali datki, które mają wesprzeć akcję charytatywną „Serce dla Lwowa”, organizowaną każdego roku przed Świętami Bożego Narodzenia, a adresowana jest do Polaków zamieszkałych we Lwowie i na Kresach. Było wiele atrakcji dla dzieci.

Całą imprezę prowadził artysta z Krakowa Wojciech Habela, który wielokrotnie uczestniczył w organizowanych przez nasz Oddział imprezach. Wojciech Habela jest z wykształcenia mgr sztuki, aktorem i muzykiem. Ukończył Państwowe Liceum Muzyczne w Krakowie, studiował na Uniwersytecie Śląskim ?Wychowanie Muzyczne? oraz na wydziale aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej we Wrocławiu. Występował w wielu teatrach (Wrocław, Rzeszów, Kraków), w słuchowiskach radiowych w Ośrodku Polskiego Radia we Wrocławiu, pracował jako wykonawca i asystent reżysera, występował także w filmach. Pisze scenariusze do własnych spektakli teatralnych, recitali m.in. o tematyce lwowskiej (?Lwowskie Krajobrazy Serdeczne?). Wziął udział w XIII Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu. Jest członkiem Rady Fundacji Ocalenia Kultury Kresowej ?Chawira? w Krakowie. Przewodniczy Ogólnopolskiemu Festiwalowi Piosenki Lwowskiej i Bałaku Lwowskiego w Krakowie, jest laureatem II Ogólnopolskiego Festiwalu w 2008 roku (I miejsce w Kategorii Piosenki Lwowskiej i I miejsce w kategorii Bałaku Lwowskiego). Występował z recitalami i spektaklami w wielu krajach świata. Od 2012 roku cyklicznie występuje z solistami z Opery Krakowskiej w koncercie ?Gdybym był Bogaty?. Występuje na terenie całego kraju. W 2009 r. wydał płytę ?Lwowskie Krajobrazy Serdeczne?. Otrzymał wiele nagród i odznaczeń – medal ?Pro Patria?, Krzyż 100-lecia Wymarszu I Kompani Kadrowej, medal 25-lecia Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział w Poznaniu, Złotą Odznakę TML i KPW, Złotą Odznakę za Zasługi dla Stowarzyszenia Kresowian, Medal Kościuszkowski ?In Memoriam?. Jest członkiem rzeczywistym Związku Artystów Scen Polskich.

Na początku wystąpiła Orkiestra Dęta ze Środy Wielkopolskiej wraz z zespołem mażoretek. Orkiestra Dęta w Środzie Wielkopolskiej istnieje od 1997 r. i tego roku po raz pierwszy wystąpiła publicznie z okazji Święta Niepodległości 11 listopada, pod dyrekcją Kapelmistrza Orkiestry Macieja Madanowskiego. Od ponad dwudziestu lat orkiestra swoimi występami uświetnia obchody świąt państwowych, miejskich i kościelnych. Poza tym bieże udział w Przeglądach Orkiestr Dętych m.in. w Połczynie-Zdroju (2018), w Kleczewie (2019), zdobyła I nagrodę w kategorii ?Muzyka Marszowa?, II nagrodę w kategorii ?Koncert?, I nagrodę dla ?Najlepszego Solisty?, a występujący wraz z orkiestrą zespół Mażoretek zdobył I nagrodę dla ?Najlepszego Zespołu Mażoretek XXIX Regionalnego Przeglądu Amatorskich Orkiestr Dętych O Kleczewską Wieżę?. Muzycy średzkiej orkiestry koncertowali również za granicą Polski m.in. we Francji, Włoszech, Niemczech, Węgrzech oraz Czechach. Rozrastająca się orkiestra nieustannie doskonali swój warsztat muzyczny, który prezentuje podczas licznych występów i koncertów, reprezentując miasto i powiat – Środa Wielkopolska. Od czerwca 2018 roku Kapelmistrzem Orkiestry Dętej w Środzie Wielkopolskiej jest Konrad Borycki, Prezesem Wojciech Siódmiak, Tamburmajorem Patrycja Maciejewska. Zespół mażoretek orkiestry prowadzony jest przez Patrycję Maciejewską oraz Angelikę Michalak.

Kolejnym zespołem, który wystąpił na estradzie na Starym Rynku był ?Kabaret Kresowy PAKA RYCHA?. Zespół powstał w kwietniu 2002 roku i od tego czasu prowadzi działalność artystyczną mającą na celu przypomnienie tym, którzy pamiętają i zaprezentowanie tym, którzy urodzili się później – historii i kultury Kresów Południowo-Wschodnich, a Lwowa w szczególności. Zespół w swoich programach prezentuje piosenki lwowskie i o Lwowie tworzone przed i po wojnie, piosenki i teksty własne o Lwowie, a także piosenki patriotyczne, harcerskie, turystyczne, biesiadne. Udziałem ?Kabaretu Kresowego Paka Rycha? jest kilka dużych premier widowisk zbliżonych do wodewilu: ?Wszędzie dobrze, we Lwowie najlepiej?, ?Piosenki lwowskie i naszych przyjaciół?, ?Znów idziemy przez Lwów?, ?Z Marianem Załuckim do Lwowa?, ?Zaproszenie do Lwowa?, ?Chodźmy do Stryjskiego Parku, jak za dawnych lat?, a także wiele programów estradowych. Zespół często koncertuje charytatywnie na imprezach okolicznościowych, festynach, dla osób niepełnosprawnych, w domach spokojnej starości itp. Lwowskie piosenki w wykonaniu zespołu przeniosły nas w świat przedwojennego Lwowa i Kresów.

Na koniec występów muzycznych zaprezentowała się Kapela ?Wiwaty? działająca w Pobiedziskim Ośrodku Kultury, odnosząca sukcesy z Zespołem Pieśni i Tańca ?Wiwaty?. Kapela uhonorowana została I miejscem na Wojewódzkim Przeglądzie Folklorystycznym w Dziekanowicach w 2017 r. i w Szreniawie w 2018 r. Koncertuje również samodzielnie jako odrębna grupa artystyczna. Zdobywała najwyższe laury na przeglądach kapel podwórkowych w Złotowie i w Pobiedziskach za program miejskiego folkloru lwowskiego ?Tylko we Lwowie?. Uczestniczyła w audycji ?Muzyka naszego podwórka? w TV Trwam na Nowy Rok 2010. Kapela wydała płytę – Muzyka naszego podwórka ? Piosenki lwowskie i poznańskie. Z okazji 45-lecia działalności artystycznej Kapituła Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego przyznała zespołowi Statuetkę Hipolita i Certyfikat ?Najlepsze w Polsce?, a kierownikowi Andrzejowi Horbikowi Srebrny Medal ?LABOR OMNIA VINCIT? za krzewienie idei pracy organicznej.

W ramach Dni Lwowa i Kresów i w powiązaniu z wystawą „Kaźń profesorów Lwowskich – Wzgórza Wuleckie 1941”, która wystawiona była w hallu Cillegium Maius UAM przy ul. Fredry 10, w Domu Polonii na Starym Rynku odbyła się prelekcja Kamilli Jasińskiej z Wrocławia: „Kaźń profesorów lwowskich lipiec 1941”. Zainteresowanie wystąpieniem było bardzo duże. Prelegentka przedstawiła historię dramatu polskich uczonych ze Lwowa, przebieg zbrodni, a także późniejsze zdarzenia. Opowiedziała w jaki sposób Niemcy likwidowali dowody zbrodni. Przedstawiła boje o upamiętnienie tej zbrodni we Wrocławiu i we Lwowie. Do dzisiaj społeczność ukraińska, której studenci przygotowali dla Niemców listę polskich uczonych już w 1939 r., nie potrafi mówić prawdy o tamtych i innych zbrodniach na Polakach. Prawda, nawet bolesna, prowadzi do pojednania narodów.

Tegoroczne Dni Lwowa i Kresów w Poznaniu zakończy Dzień Jedności Kresowian. 2 października 2019 r. o godz. 18.00 odprawiona zostanie Msza św. w intencji Kresowian w kościele św. Małgorzaty na Śródce, gdzie znajduje się wierna kopia obrazu Batki Bożej Łaskawej z Katedry Lwowskiej. Po Mszy św. uczestnicy uroczystości spotkają się w salce parafialnej „Labolatorium Wiary” na Ostrowie Tumskim 17. Będzie to podsumowanie XXII Dni Lwowa, wręczenie wyróżnień z okazji XXX lecia Poznańskiego Oddziału TML i KPW oraz spotkanie z Tomaszem Kubą Kozłowskim z Warszawy, tegorocznym laureatem statuetki Lwa „Semper Fidelis”.  Serdecznie zapraszamy.

tekst: Hanna Dobias-Telesińska, foto: Jacek Kołodziej

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

13 września 2019 r. w hallu Collegium Maius UAM przy ul. Fredry 10 odsłonięta została wystawa , która z inicjatywy Poznańskiego Oddziału TML i KPW oraz Wydziału Historycznego UAM, a zorganizowana przez wrocławski IPN, poświęcona martyrologii profesorów lwowskich, których 4 lipca 1941 r. Niemcy rozstrzelali na Wzgórzach Wuleckich we Lwowie. Wystawę oglądać można od początku do końca września b.r.

Spotkanie otworzył historyk Igor Megger, który w imieniu Zarządu poznańskiego Oddziału TML i KPW powitał gości, m.in. posła Taderusza Dziubę, przedstawiciela Wojewody Wieklopolskiego Przemysława Terleckiego i przedstawicieli UAM. Na wstępie odniósł się do wydarzeń z przed 78 lat. Historia tamtej nocy była dramatyczna. Na podstawie list, z nazwiskami i adresami, przygotowanych przez studentów ukraińskich jeszcze przed wojną, oddziały niemieckie SS wtargnęły do wielu mieszkań naukowców lwowskich, skąd w brutalny sposób zabrano jego mieszkańców oraz osoby przypadkowo się tam znajdujące, np. Tadeusz Boy Żeleński. Zaprowadzonych na Wzgórza Wuleckie rozstrzelano, a ich mieszkania splądrowane i okradzione. Nie chciano powtórzyć sytuacji z Krakowa z 6 listopada 1939 r., gdzie podstępem zwabionych na Uniwersytet Jagielloński profesorów aresztowano i na skutek protestów świata naukowego całej Europy wypuszczono. W taki sposób Niemcy chcieli pozbyć się inteligencji polskiej, by osłabić cały naród. Zbrodnia lwowska nigdy nie została osądzona, a ich sprawcy za nią skazani. Niestety obecnie większości zwłaszcza młodych Polaków tamto wydarzenie jest mało znane. Jak o wielu sprawach lwowskich, tak i o zbrodni na Wzgórzach Wuleckich przez wiele lat nie wolno było mówić. Mimo to, po wielu trudach powatał pomnik we Lwowie, także we Wrocławiu, a lwowiacy uroczyście obchodzą każdą rocznicę i modlą się za ofiary tej straszliwej zbrodni.

Następnie Igor Megger oprowadził zebranych po wystawie, zatrzymując się przy każdej planszy. Część plansz przedstawiała Lwów w okresie walk o niepodległość i w okresie międzywojennym. Pozostałe plansze poświęcone zostały 31 profesorom lwowskim. Zawierają nazwiska, fotografie i opis kariery naukowej każdego z nich. Mamy nadzieję, że studenci przechodzący koło wystawy, zatrzymają się choć na chwilę i zapoznają się z historią polskich naukowców ze Lwowa, którzy poświęcili swe życie nauce polskiej, za co spotkała ich straszliwa kara.

Tekst i foto: Hanna Dobias-Telesińska

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•